РАДЗІМАЗНАЎСТВА: МАЗЫРШЧЫНА
- Падрабязнасці
- Апублікавана 30.04.2013 08:19
Актуальнасць тэмы!: Факультатыў "Радзімазнаўства: Мазыршчына" – інтэграваная вучэбная дысцыпліна па выбары. Засваенне курса будзе значна пашыраць магчымасці адукацыі і выхавання школьнікаў, спрыяць фарміраванню асобы з шырокім кругаглядам. Пры яго вывучэнні адкрываюцца перспектывы сінтэзаваць і паглыбляць пазнавальныя і эўрыстычныя веды па асноўных дысцыплінах школьнага цыкла – гісторыі Беларусі, роднай мове, геаграфіі, прыродазнаўству, літаратуры, знаёміць вучняў з багатай і самабытнай спадчынай нашага народа, зразумець яго ролю ў гісторыі славянства, еўрапейскай і сусветнай супольнасці. Веданне сваіх духоўных каранёў, спазнанне шматвекавога вопыту продкаў, адметных асаблівасцей рэгіёна, радаводу, мясцовых рыс будзе спрыяць фарміраванню ў школьнікаў як грамадзянска-патрыятычных якасцей, так і пошукавых здольнасцей. Вывучаючы гэты факультатыў, школьнікі абагульняць і пашыраць веды пра Бацькаўшчыну, набытыя на папярэдніх уроках гісторыі, роднай мовы, геаграфіі, выяўленчага мастацтва і іншых дысцыплін, прадугледжаных вучэбным планам. Мэта курса:
Задачы:
Чакаемыя вынікі: У выніку засваення праграмы факультатыўных заняткаў "Радзімазнаўства: Мазыршчына" вучні павінны: ведаць
валодаць навыкамі і ўменнямі
|
Літаратура для педагога:
- Азбукін, М. М. Мазырская акруга / М. М. Азбукін // Наш край. — 1928. — № 8/9. — С. 10—15.
- Барсук, А. Я. Мазыр у ХІХ ст. : этнаграфічны нарыс / А. Я. Барсук // Міжнародныя Шамякінскія чытанні "Пісьменнік — Асоба — Час": матэрыялы Міжнароднай навукова-практычнай канферэнцыі, Мазыр, 19—20 лістападаг. / Міністэрства адукацыі Рэспублікі Беларусь, Установа адукацыі "Мазырскі дзяржаўны педагагічны ўніверсітэт імя І. П. Шамякіна" ; рэдкал.: Сузько А. У. (адказны рэдактар) [і інш.]. — Мазыр, 2009. — С. 41—43.
- Бобр, А. Г. Мой Мозырь : исторический очерк / А. Г. Бобр. — Минск : Форт, 1996. — Ч : С древнейших времен до 1917 года. — 161 с.
- Боровский, А. Н. Цветут над Припятью сады / А. Н. Боровский, Ю. М. Герасименко. — Минск : Полымя, 1987. — 62, [2] с. : ил.
- Гарады і вёскі Беларусі : энцыклапедыя / [С.В. Марцэляў; рэдкал.: Г. П. Пашкоў (галоўны рэдактар) і інш.]. — Мінск : Беларуская Энцыклапедыя, 2004— . — Т. 2, кн. 2. — 2005. — 520 с. : іл.
- Герасімаў, В. М. Мазыр — цэнтр Палесся / Валерый Герасімаў // Полымя. — 2005. — № 9. — С. 149—164.
- Героически сражались, добросовестно трудились : мемориальная книга о людях Мозырщины, принимавших активное участие в защите Отечества, имевших простое человеческое счастье возвратиться живыми домой, восстанавливать страну и работать… / составитель, автор текстов М. А. Копач ; редактор Т. М. Гончаренко. — Мозырь : Колор, 2010. — 183 с.
- Грыцкевіч, В. Шляхі вялі праз Беларусь : нарыс / Валянцін Грыцкевіч, Адам Мальдзіс. — Мінск : Мастацкая літаратура, 1980. —с.
- Деревни и люди Мозырщины : историко-документальная хроника Мозырского района, всех сельских советов и населенных пунктов региона (деревень, поселков и хуторов) / [составитель М. А Копач]. — Мозырь : Колор, 2001. — 148, [3] с. : ил.
- Железняк, І. М. Ойконім Мозир у слов’янському контексті / І. М. Железняк // Надзённыя праблемы лексікалогіі і анамастыкі славянскіх моў : зборнік навуковых артыкулаў, 25—мая 2006 г. / Міністэрства адукацыі Рэспублікі Беларусь, Установа адукацыі "Мазырскі дзяржаўны педагагічны ўніверсітэт" ; [адказныя рэдактары: А. В. Солахаў, В. В. Шур ; рэдкал.: В. Я. Барысенка і інш.]. — Мазыр, 2006. — С. 161—162.
- Живописная Россия. Отечество наше в его земельном, историческом, племенном, экономическом и бытовом значении : Литовское и Белорусское Полесье : репринтное воспроизведение изд. 1882 г. — Мінск : Белорусская Энциклопедия, 1994. —с.
- Жучкевич, / В. А. Жучкевич // Неман. — 1972. — № 3. — С. 188—189.
- Иванова А. А. Микротопонимия Мозырского Полесья / А. А. Иванова ; Министерство образования Республики Беларусь, Учреждение образования "Мозырский государственный педагогический университет". — Мозырь, 2003. —219 с. — Библиография: с. 215—218 (84 назв.).
- Казлова, Р. М. Палескія Моза, Мозыр/Мазыр : (храналагічна-этымалагічны аспект) // Надзённыя праблемы лексікалогіі і анамастыкі славянскіх моў : зборнік навуковых артыкулаў, 25—мая 2006 г. / Міністэрства адукацыі Рэспублікі Беларусь, Установа адукацыі "Мазырскі дзяржаўны педагагічны ўніверсітэт" ; [адказныя рэдактары: А. В. Солахаў, В. В. Шур ; рэдкал.: В. Я. Барысенка і інш.]. — Мазыр, 2006. — С. 165—166.
- Коноплич, Н. Н. Испытание мужеством : очерки, публицистика : в 3 ч. / Коноплич Н. Н. — Ч. 1. — Мозырь : Колор, 2009. — 234, [1] с. : ил.
- Краўчанка, В. "Мае заступнікі…" : Побыт беларуса і веравызванне / В. Краўчанка // Крыніца. — 1992. — № 5/6. — С. 48—62.
- Крукоўскі, А. Горад Мазыр і яго наваколле // Наш край. — 1927. — № 3. — С. 17—26.
- Ліпскі, У. С Я : Праўдзівы аповяд пра твой і мой радавод : аповесць / Уладзімір Ліпскі ; [пасляслоўе А. Міхальчанка ; мастакі: Я. А. Ларчанка і інш. — Мінск : Беларусь, 1998. — 317, [1] с.
- Ліпскі, У. С. Мы : аповесць пра нашы прозвішчы / Уладзімір Ліпскі. — Мінск : Беларусь, 2006. —с. : іл.
- Лякин, В. А. Мозырь в 1812 году : историческая хроника / Владимир Лякин. — Минск : Чернобыль, 2005. — 208, [1] с.
- Лякин, В. А. Фамилии калинового края : [история фамилий жителей Калинковичи в прошлом и настоящем] / В. А. Лякин. — Мозырь : Колор, 2008. —с.
- Мазыр. 850 год : ут. / пад агульнай рэдакцыяй І. Ф. Штэйнера. — Гомель : Сож, 2005. — Т. 1 : Мазыр: гісторыя і сучаснасць / [Ю. У. Каласоўскі, А. Я. Барсук, С. А. Гайко, З. С. Кур’ян, С. В. Целяпень, К. Д. Маёрава, Т. А. Нікіціна, У. У. Гімбут, С. А. Напрэенка, А. Р. Бобр, І. М. Калбасіна] ; Мазырскі гарадскі выканаўчы камітэт, Установа адукацыі "Мазырскі дзяржаўны педагагічны ўніверсітэт". — 351 с.
- Мазыр. 850 год : ут. / пад агульнай рэдакцыяй І. Ф. Штэйнера. — Гомель : Сож, 2005. — Т. 2 : Мазыр літаратурны / [І. Ф Штэйнер, І. А. Бароўская, А. В. Ваньковіч, П. Р. Кошман, Д. Л. Мамачкін, А. М. Мельнікава, С. І. Ханеня] ; Мазырскі гарадскі выканаўчы камітэт, Установа адукацыі "Гомельскі дзяржаўны ўніверсітэт імя Францыска Скарыны". — 214, [1] с.
- Мазыр. 850 год : ут. / пад агульнай рэдакцыяй І. Ф. Штэйнера. — Гомель : Сож, 2005. — Т. 3 : Спрадвечнай мудрасці скарбонка: сучасны стан традыцыйнай культуры г. Мазыра / [ В. С. Новак, Л. В. Мегомельўінальнікава, С. А. Вяргеенка, А. В. Кучарава, А. А. Кастрыца, Н. М. Канопліч, Т. М. Дубяк, В. М. Марозава] ; Мазырскі гарадскі выканаўчы камітэт, Установа адукацыі "Гомельскі дзяржаўны ўніверсітэт імя Францыска Скарыны". — 295 с.
- Мазырскі раён // Памяць Беларусі : рэспубліканская кніга / рэдкал.: Г. П. Пашкоў (галоўны рэдактар) [і інш.] ; мастак У. П. Свентахоўскі. — Мінск : БелЭн, 2005. — С. 298—301.
- Мазыршчына: людзі, падзеі, час : матэрыялы ІІ Рэспубліканскай навукова-практычнай канферэнцыі, Мазыр, 25—26 маяг. / Міністэрства адукацыі Рэспублікі Беларусь, Установа адукацыі "Мазырскі дзяржаўны педагагічны ўніверсітэт імя І. П. Шамякіна" ; рэдкал.: В. С. Болбас [і інш.]. — Мазыр, 2012. — 232 с.
- Мозырь : историко-экономический очерк / А. Никитин, Е. Зальцман. — Минск : Беларусь, 1973. — 94, [2] с. : ил.
- Мозырь. Город, который мы любим = Мазыр. Горад, які мы любім = Mozyr. City that we love : фотоальбом / авторы-составители А. Г. Бобр, С. М. Плыткевич. — Минск : РИФТУР, 2009. — 141, [3] с. : ил.
- Памяць. Мазыр. Мазырскі раён : гісторыка-дакументальная хроніка / укладальники М. А. Капач, В. Ф. Феранц ; мастак Э. Э. Жакевіч. — Мінск : Мастацкая літаратура, 1997. —с.
- Побаль, Л. Паходжанне сучаснага герба і сцяга Беларусі вядзе ў далёкую мінуўшчыну / Леанід Побаль // Беларуская думка. — 1996. — № 6. — С. 107—117 : іл.
- Полесский этнолингвистический сборник : материалы исследования / Академия наук СССР, Институт славяноведения и балканистики ; [редкол.: Н. И. Толстой (ответственный редактор), А. В. Гура, О. А. Терновская, С. М. Толстая]. — Москва : Наука, 1983. — 315 с.
- Прыпяцкая рапсодыя : [нарысы, вершы] / Бібліятэка гомельскага абласнога аддзялення ГА "Саюз пісьменнікаў Беларусі"; [рэдкалегія: У. М. Гаўрыловіч і інш.]. — Гомель : Сож, 2010. — 340 с. — Змест: аўтары: К. Тураўскі, У. Сыракомля, У. Агіевіч, Н. Перкін, М. Клімовіч, А. Клімовіч, Г. Дашкевіч, В. Лаўгач, Н. Аксёнчык, П. Шруб і інш.
- Рассадзін, С. Я. Гербы і сцягі гарадоў і раёнаў Беларусі / С. Я. Рассадзін, А. М. Міхальчанка. — Мінск : Беларусь, 2005. — 127, [1] с.
- Рогалев, А. Ф. Географические названия в калейдоскопе времен /А.Ф.Рогалев. — Гомель : Барк, 2008. — 254с.
- Рогалеў, А. Ф. Ля вытокаў назвы Мазыр / А. Ф. Рогалёў // Сцежкі ў даўніну : Геаграфічныя назвы Беларускага Палесся / А. Ф. Рогалеў. — Мінск : Полымя, 1992. — С. 32—36.
- Сербов, И. А. С поездки по Полесью, 1911—гг. / И. А. Сербов. — Вильна, 1914. — 128 с.
- Сержпутоўскі, А. К. Прымхі і забабоны беларусаў-палешукоў / А. К. Сержпутоўскі. — Мінск, 1930. —с.
- Славутыя імёны бацькаўшчыны : зборнік / укладальнікі У. Гілепа і інш. — Вып. 2. — Мінск : БФК, 2003. —с.
- Слова аб роднай прыродзе : пісьменнікі і паэты Беларусі аб прыродзе / складальнік С. М. Грабчыкаў ; [мастак Р. С. Фралоў]. — Мінск : Народная асвета, 1989. —с.
- Трубачоў, А. Не ад белай адзежы і светлых вачэй : Погляд на этнагенез беларусаў / Алесь Трубачоў // Беларуская мінуўшчына. — 1993. — № 1. — С. 8.
- Хроніка Убарцкага Палесся / [аўтар-укладальнік А. І. Атнагулаў ; навуковы рэдактар В. Л. Насевіч]. — Мінск : Тэхналогія, 2001. —с. : іл., карты.
- Шпилевский,/ Павел Шпилевский // Неман. — 1996. — № 9. — С.212—251.
- Шур, В. В. Краязнаўчы матэрыял Мазыршчыны ў сярэдняй школе / В. В. Шур // Канцэптуальныя пытанні развіцця мовы, літаратуры і мастацтва ў святле адраджэння культуры і духоўнасці беларускага народа : зборнік матэрыялаў рэспубліканскай навуковай канферэнцыі, 23—крас. 1998 г. / Мазырскі дзяржаўны педагагічны інстытут ; рэдкал.: Т. М. Казачэнка (галоўны рэдактар) [і інш.]. — Мазыр, 1998. — С. 185—189.
- Шур, В. В. Мазыршчына — край герояў, вядомых людзей / В. В. Шур // Мазыршчына: людзі, падзеі, час : матэрыялыРэспубліканскай навукова-практычнай канферэнцыі, Мазыр, 25—26мая 2012 г. / Міністэрства адукацыі Рэспублікі Беларусь, Установа адукацыі "Мазырскі дзяржаўны педагагічны ўніверсітэт імя І. П. Шамякіна" ; [рэдкал.: В. С. Болбас, І. М. Кралевіч, Л. В. Ісмайлава, Т. М. Сымановіч, А. Я. Барсук, І. М. Калбасіна, З. С. Кур’ян, І. Л. Чарнейка]. — Мазыр, 2012. — С. 62—69.
- Шур, В. В. Назвы ўнутрыгарадскіх аб`ектаў : на прыкладзе Мазыра / В. Шур // Геаграфія: праблемы выкладання. — 1996. — Вып. 2. — С. 89—94.
- Этнаграфія Беларусі : энцыклапедыя / рэдкал. І. П. Шамякін (галоўны рэдактар) і інш. — Мінск : Беларуская савецкая энцыклапедыя, 1989. — 575с. : іл.
Літаратура для вучняў
- Бароўскі, А. М. Бурштынавы подых Прыпяці / Анатоль Бароўскі // Полымя. — 2003. — № 2. — С. 143—160.
- Бароўскі, А. М. Пякельны рай : аповесці / Анатоль Бароўскі. — Мінск : Мастацкая літаратура, 2002. —326 с.
- Белорусское Полесье. — Мінск : Ураджай, 1973. — 152 с.
- Болбас, В. С. Этнапедагогіка Мазырскага Палесся / В. С. Болбас // Проблемы региональных исследований: задачи и перспективы : материалы научно-практической конференции по результатам выполнения региональной программы "Полесье — 2005", Мозырь, 26 сент. 2005 г. / Белорусский республиканский фонд фундаментальных исследований, Мозырский городской исполнительный комитет, Гомельский государственный университет имени Франциска Скорины, Мозырский государственный педагогический университет имени И. П. Шамякина ; [редкол.: В. В. Борисенко, В. И. Прокошин, В. В. Валетов, Д. Г. Лин, С. Б. Кураш, В. Г. Сафонов, Э. Е. Гречанников, П. Г. Кошман]. — Мозырь, 2006. — С. 16—23. — Бібліяграфія: 8 назв.
- Валетов, В. В. Биоразнообразие региона Мозырского Полесья на примере особо охраняемых природных территорий / В. В. Валетов, Л. С. Цвирко // Проблемы региональных исследований: задачи и перспективы : материалы научно-практической конференции по результатам выполнения региональной программы "Полесье — 2005", Мозырь, 26 сент. 2006 г. / Белорусский республиканский фонд фундаментальных исследований, Мозырский городской исполнительный комитет, Гомельский государственный университет им. Ф. Скорины, Мозырский государственный педагогический университет имени И. П. Шамякина. — Мозырь, 2006. — С. 134—140.
- Верамейчык, У. У. Клянуся Прыпяццю : паэзія / Уладзімір Верамейчык. — Мінск : Мастацкая літаратура, 1988. — 190, [1] с.
- Вольскі, В. Ф. Палессе / Віталь Вольскі ; [мастак В. Тарасаў]. — Мінск : Мастацкая літаратура, 1974. — С. 318, [1] с. : іл.
- Даніловіч, М. А. Лінгвістычнае краязнаўства Гродзеншчыны : дапаможнік па спецкурсах "Лінгвістычнае краязнаўства Гродзеншчыны", "Праблемы беларускай дыялектнай фразеалогіі" ; па курсе "Беларуская дыялекталогія" для студэнтаў спецыяльнасці 1-21 05 01 – Беларуская філалогія / М. А. Даніловіч ; Міністэрства адукацыі Рэспублікі Беларусь, Гродзенскі дзяржаўны ўніверсітэт ім. Янкі Купалы. — Гродна : ГрДУ, 2008. — 227 с.
- Дмитриева, Е. В. Санкт-Петербург : пособие по истории города с заданиями и текстами / Е. В. Дмитриева. — 7-е изд. — Санкт-Петербург : Учитель и ученик : Корона пресс, 2003. — 234 с.
- Дрозд, В. В. Река Припять / В. В. Дрозд. — Минск : Университетское, 1988. — 77, [3] с. — (Природа рек, озер и водохранилищ Белоруссии).
- Кабашнікаў, К. П. Аўтэнтычны фальклор Мазырска-Прыпяцкага Палесся: сучасны стан, шляхі захавання і перспектывы развіцця / К. П. Кабашникаў // Проблемы региональных исследований: задачи и перспективы : материалы научно-практической конференции по результатам выполнения региональной программы "Полесье — 2005", Мозырь, 26 сент. 2006 г. / Белорусский республиканский фонд фундаментальных исследований, Мозырский городской исполнительный комитет, Гомельский государственный университет им. Ф. Скорины, Мозырский государственный педагогический университет имени И. П. Шамякина. — Мозырь, 2006. — С. 43–47.
- Караткевіч, У. Зямля пад белымі крыламі : нарыс / Уладзімір Караткевіч. — Мінск : Мастацкая літаратура, 1997.
- Літаратурнае Палессе ў постацях і лёсах : матэрыялы міжнароднай навуковай канферэнцыі, 17—18 лістапада 2004 г., г. Мазыр / Міністэрства адукацыі Рэспублікі Беларусь, Установа адукацыі "Мазырскі дзяржаўны педагагічны ўніверсітэт" ; [рэдкал.: Кошман П. Р. (адказны рэдактар), Сузько А. У. (адказны рэдактар) і інш.]. —Мазыр, 2005. — 144 с.
- Лякин, В. А. Калинковичи на перекрестке дорог и эпох : исторический очерк / В. А. Лякин ; [автор вступительной статьи Виктор Казько]. — Мозырь : Белый Ветер, 2010. — 130, [1] с.
- Мельнікаў, А. А. Кірыл, епіскап Тураўскі. Жыццё. Спадчына. Светапогляд / А. А. Мельнікаў ; Акадэмія наук Беларусі, Інстытут літаратуры імя Янкі Купалы. — Мінск : Беларуская навука, 1997. — 459, [3] с.
- Овсиюк, А. Н. С песней на всю жизнь : [очерк о хоре ветеранов войны и труда г. Мозыря] / А. Н. Овсиюк. — Мозырь : [Отдел культуры исполкома Мозырского городского Совета народных депутатов], 1995. — 68 с.
- Палескія перазвоны : зборнік вершаў да 50-годдзя [Мазырскага педагагічнага] інстытута / Мазырскі дзяржаўны педагагічны інстытут. — Мазыр, 1994. — 47, [1] с.
- Песні роднага краю : зборнік твораў мазырскіх самадзейных кампазітараў. — Мазыр, 1992. — 58 с.
- Прыпяцкая рапсодыя : [нарысы, вершы] / Бібліятэка гомельскага абласнога аддзялення ГА "Саюз пісьменнікаў Беларусі"; [рэдкалегія: У. М. Гаўрыловіч і інш.]. — Гомель : Сож, 2010. — 340 с. — Змест: аўтары: К. Тураўскі, У. Сыракомля, У. Агіевіч, Н. Перкін, М. Клімовіч, А. Клімовіч, Г. Дашкевіч, В. Лаўгач, Н. Аксёнчык, П. Шруб і інш.
- Рогалев, А. Ф. От Гомиюка до Гомеля : Городская старина в фактах, именах, лицах / А. Ф. Рогалев. — [2-е изд., перераб. и доп.]. — Гомель : Барк, 2006. — 220 с.
- Секретарь обкома : Воспоминания и документы о Ф. М. Языковиче : [сборник / составитель и научный редактор А. В. Семенова. — Минск : Беларусь, 1982. — 189, [2] с., [8] л. ил.
- Сержпутовский, А. К. Сказки и рассказы белорусов-полешуков / А. К. Сержпутовский. — Санкт-Петербург, 1911. — 214 с.
- Федарэнка, А. М. Афганская шкатулка : аповесць, апавяданні : [для сярэдняга і старэйшага школьнага ўзросту] / Андрэй Федарэнка ; [мастак Дударэнка В. В.]. — Мінск : Юнацтва, 2002. — 219, [2] с. : іл.
- Федарэнка, А. М. Нічые : аповесці, раман / Андрэй Федарэнка. — Мінск : Мастацкая літаратура, 2009. — 428, [2] с.
- Штэйнер, І. Ф. Спрадвечнае і зменлівае: духоўная культура Мазырска-Прыпяцкага рэгіёна / І. Ф. Штэйнер // Проблемы региональных исследований: задачи и перспективы : материалы научно-практической конференции по результатам выполнения региональной программы "Полесье — 2005", Мозырь, 26 сент. 2006 г. / Белорусский республиканский фонд фундаментальных исследований, Мозырский городской исполнительный комитет, Гомельский государственный университет им. Ф. Скорины, Мозырский государственный педагогический университет имени И. П. Шамякина. — Мозырь, 2006. — С. 107–114.
- Шур, В. В. Беларускія ўласныя імёны : Беларуская антрапаніміка і тапаніміка : дапаможнік для настаўнікаў / Васіль Шур. — Мінск : Мастацкая літаратура, 1998. — 237, [2] с. — Бібліяграфія: с. 231—232, 46 назв.
- Шур, В. В. Уласныя імёны ў часе і прасторы / В. В. Шур. — Мінск : [НІА], 2008. — 100 с.
Гэтыя і іншыя дакументы глядзіце на старонцы "Бібліятэка"